Bạn xa quê vào Nam lập nghiệp đã mấy chục năm. Mỗi mùa đông, từ phương Nam chan hòa nắng lại gọi điện về cho mấy đứa bạn thời chăn trâu cắt cỏ, xuýt xoa kêu nhớ, kêu thèm những món ăn quê nhà. Một bắp ngô nếp luộc dẻo thơm, một củ khoai lang nướng đọng mật ngọt ngào, một bát cháo trai nóng hổi, chỉ giản dị thế thôi mà những khi gió mùa đông bắc tràn về đủ làm ấm lòng bao đứa trẻ quê một thuở.
 |
| Ảnh minh hoạ/ Internet |
Cái lạnh nơi đất Bắc từ bao giờ luôn khiến con người muốn xích lại gần nhau và trào dâng những hoài niệm cũ. Nhớ những ngày đông khô hạn, ao trong làng nước cạn gần đến đáy, bọn trẻ trong làng lại rủ nhau đi mò trai. Chân đất, quần xắn lên quá đầu gối, mỗi đứa mang theo một chiếc chậu nhôm, chia nhau ra từng góc ao; cứ rà tay xuống mặt bùn, thấy một phần thân của con trai nhô lên là tóm lấy, cho vào chậu. Đứa nào bắt được con trai to liền reo ầm ĩ và giơ cao lên cho cả bọn xem. Nhiều hôm mải bắt trai, ngâm lâu dưới nước, lúc lên bờ, môi đứa nào cũng tím tái vì lạnh, chân tay run cầm cập. Cả bọn lại phải chạy nhanh về nhà, đốt đống lửa rơm ngồi sưởi với nhau. Bố mẹ lo các con ốm, thường cấm không cho đi mò trai, nhưng cứ chờ người lớn ngủ trưa là đám trẻ lại thập thò chạy sang nhà nhau nhấm nháy rồi bí mật trốn đi. Ngày ấy ao hồ chưa bị ô nhiễm như bây giờ nên tôm, cá, trai, cua, ốc lúc nào cũng sẵn. Chỉ sau chừng một tiếng mò mẫm là mỗi đứa đã bắt được cả một chậu đầy những con trai béo tròn. Về nhà, mẹ giục các con mau vào bếp sưởi rồi mang trai đi rửa sạch bùn, ngâm vào chậu nước gạo cho trai nhả hết chất bẩn. Hết cơn lạnh, bọn trẻ lại xúm vào xem mẹ luộc trai, nấu cháo và chạy ra vườn hái giúp mẹ mấy loại rau thơm. Đống vỏ trai mẹ gỡ ra, chúng tôi còn chọn những cái có vân xà cừ long lánh, mang đi rửa sạch để sau này làm nồi niêu, bát đĩa, chơi trò nấu ăn. Mẹ đổ nước luộc trai vào nồi cùng mấy nắm gạo tẻ, ninh thật nhừ cho đến khi hạt gạo nở bung, sánh lại thì cho thịt trai xào săn với hành vào, quấy thật đều để các nguyên liệu thấm quyện vị ngọt thơm. Cứ để nguyên nồi cháo sôi lục bục trên bếp, múc từng muôi cháo nóng hổi vào cái bát tô nhỏ miệng loe, thêm chút rau răm, mùi tàu thái chỉ và hạt tiêu xay mịn, trộn đều lên. Bưng bát cháo trên tay, từng miếng thịt trai trắng ngà, chắc ngọt, dai bùi quyện trong nồi cháo sánh dẻo, thơm hương gạo mới khiến các con vừa ăn, vừa xuýt xoa hít hà mãi không thôi./.
Lam Hồng
